Μάθημα 1
- Η Εσπεράντο εν συντομία: ιστορία της γλώσσας και του κινήματος, αριθμός ομιλητών ανά τον κόσμο, χρήσιμες εφαρμογές της γλώσσας στην αλληλογραφία και το εμπόριο...
- Προβολή των πρώτων 5 λεπτών του αγγλόφωνου ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Σαμ Γκριν για την Εσπεράντο ως παγκόσμια γλώσσα
- Η Βικιπαιδεία στην Εσπεράντο έχει διπλάσιο αριθμό λημμάτων (170.000) απ'την ελληνική εκδοχή (85.000)!
- Η Εσπεράντο στο Google Translate: η 100% ωμαλή κι απλή της δομή επιτρέπει πολύ καλές μεταφράσεις ακόμη και μέσω αυτόματης μηχανής
- Περιοδικά που κυκλοφορούν σήμερα στην Εσπεράντο. Να η απόδειξη ότι μέσω της Εσπεράντο (απεριόριστα πλούσια γλώσσα, χωρίς περιορισμούς στη δομή και τη σημασία των λέξεων) μπορεί κανείς να περιγράψει ελεύθερα και με πολλές λεπτομέρειες τη διεθνή πολιτική, οικονομία, επιστήμη, επικαιρότητα. Η περίπτωση του Μονάτο
- Το αλφάβητο της Εσπεράντο (μέχρι το γράμμα n)
Εισαγωγή στη γραμματική της Εσπεράντο:
τα ουσιαστικά τελειώνουν πάντα σε -o, τα επίθετα σε -a, τα επιρρήματα σε -e. Για πληθυντικό αριθμό, προσθέτουμε την κατάληξη -j.
homo (άνθρωπος), homa (ανθρώπινος, -η, -ο), home (ανθρώπινα, με ανθρώπινο τρόπο), homoj (άνθρωποι), homaj (ανθρώπινοι, -ες, -α)
amiko (φίλος), amika (φιλικός, -ή, -ό), amike (φιλικά, με φιλικό τρόπο), amikoj (φίλοι), amikaj (φιλικοί, -ες, -α)
belο (ομορφιά), bela (όμορφος, -η, -ο), bele (όμορφα, με όμορφο τρόπο), beloj (ομορφιές), belaj (όμορφοι, -ες, -α)
televido (τηλεόραση), televida (τηλεοπτικός, -η, -ο), televide (μέσω τηλεόρασης), televidoj (τηλεοράσεις), televidaj (τηλεοπτικοί, -ές, -ά)
Για θυλικό γένος ανατρέχουμε στην κατάληξη -ino.
amiko (φίλος), amikino (φίλη, φιλενάδα)
avo (παππούς), avino (γιαγιά)
frato (αδερφός), fratino (αδερφή)
instruisto (δάσκαλος), instruistino (δασκάλα)
viro (άντρας), virino (γυναίκα)
Για το αντίθετο, χρησιμοποιούμε το mal-.
bela (όμορφος), malbela (καθόλου όμορφος, άσχημος)
rapida (γρήγορος), malrapida (καθόλου γρήγορος, αργός)
sana (υγιής), malsana (καθόλου υγιής, άρρωστος)
Η Εσπεράντο είναι δημιουργική γλώσσα: δεδομένης μιας οποιασδήποτε ρίζας (amik-, dorm-, flor-, sciur-, knab-, hejm-) σχηματίζω ελεύθερα άλλες σύνθετες ή παράγωγες λέξεις. Μπορώ να χρησιμοποιήσω παύλα ανάμεσα στις διάφορες ρίζες αν πιστεύω ότι αυτό θα διευκολύνει την κατάνοηση μιας δύσκολης ή περίεργης λέξης. Ό,τι τηρεί τους 16 κανόνες της γραμματικής της, είναι αυτόματα σωστό και πληρώς αποδεκτό, κι ας το λέω ή γράφω εγώ για πρώτη φορά στην ιστορία της:
hejm-floro (λουλουδί του σπιτιού)
san-hejmo (σπίτι της υγείας)
dorm-a (σχετικό με τον ύπνο)
sciur-e (με τον τρόπο των σκίουρων)
mi amik-as (εγώ είμαι φίλος)
mi bel-as (εγώ είμαι όμορφος)
la vagon-aro mal-rapid-as (το τρένο [κυριολεκτικά: σειρά βαγονιών] είναι αργό)
sciur-ino (σκίουρος θυλικού γένους), sciur-ejo (τόπος όπου υπάρχουν σκίουροι), sciur-eto (μικρός σκίουρος), sciur-aĉe (με τον τρόπο των παλιοσκίουρων), sciur-ego (μεγάλος σκίουρος), sciur-ujo (δοχείο για σκίουρους), sciur-lando (χώρα των σκίουρων), sciur-land-ano (κάτοικος της χώρας των σκίουρων), sciur-id-o (κληρονόμος ή κουτάβι του σκίουρου).......
Αυτό δε σημαίνει ότι υπάρχει αναρχία και ότι ο καθένας μπορεί να παίζει με τη γλώσσα όπως νομίζει. Η Εσπεράντο χρησιμοποιείται εδώ και 125 χρόνια και, πέρα απ'τη θεωρία, υπάρχει και η πρακτική, η χρήση της γλώσσας εκ μέρους 2 εκατομμυρίων ανθρώπων. Σιγά σιγά θα είναι κατανοητό Όμως, όταν θέλω να εκφράζω μια καινούρια ή ασυνήθιστη έννοια, δικαιούμαι να βρίσκω πρωτότυπες λύσεις, χωρίς το φόβο να έχω κάνει λάθος.
Ιδού κάποια παραδείγματα από σύνθετες λέξεις πολύ διαδεδομένες ανάμεσα στους Εσπεραντιστές, και εξάλλου υπαρκτές σε διάφορες γλώσσες, με πολύ συγκεκριμένη μετάφραση:
bon-dezir-o (κυριολεκτικά "επιθυμία του καλού"): ευχή
mal-labor-ema (κυριολεκτικά "καθόλου πρόθυμος να εργάζεται"): τεμπέλης
kurac-il-o (κυριολεκτικά "εργαλείο/μέσο για να θεραπεύεις"): φάρμακο
inter-ret-o (κυριολεκτικά "δίχτυ για να είσαι ανάμεσα"): Ίντερνετ
flug-haven-o (κυριολεκτικά "λιμάνι για πτήση"): αεροδρόμιο, αερολιμένας
mal-labor-o (κυριολεκτικά "απουσία δουλειάς"): ανεργία
dank-on (ευχαριστώ, πράξη του να ευχαριστεί κανείς), salut-on (γεια, πράξη του να χαιρετάει κανείς), dank-eg-on (κυριολεκτικά "μεγάλη ευχαριστία", άρα "ευχαριστώ πολύ", "χίλια ευχαριστώ"), re-salut-on (κυριολεκτικά "επανάληψη του χαιρετισμού", άρα "γεια σου/γεια σας και πάλι"),
mi dank-salut-as (κυριολεκτικά "ευχαριστώ και χαιρετώ", "χαιρετώ ευχαριστώντας", άρα "αποχαιρετώ ευγενικά").
Αλλο παράδειγμα:
kaf-o (καφές), trink-i (το να πίνει κανείς), mi kaf-trink-as (εγώ πίνω καφέ), kaf-trink-ejo ("τόπος όπου κάποιος πίνει καφέ", άρα "καφενείο"), kaf-ejo ("τόπος με καφέδες", άρα πάλι "καφενείο")...
Άσκηση 1. Διαβάστε κι αν μπορείτε μεταφράστε τις εξής λέξεις και προτάσεις:
program-o
televid-a program-o
la televid-a program-o estas interes-a
la televid-a program-o est-as tre interes-a
mi rigard-as interes-an program-on televid-e
sciuroj
sciuroj belas
mi vidas sciurojn en la arb-ar-o
mi vid-as bel-ajn sciur-ojn en la arb-ar-o
mi vid-as bel-ajn sciur-ojn en la grand-a arb-ar-o
mi mal-oft-e vid-as bel-ajn sciur-ojn en la grand-a arb-ar-o
amik-o
amik-a person-o
Stefan-o estas amik-a person-o
Stefan-o estas amik-eg-a person-o
mi dank-as Stefan-on, tre amik-an person-on
mi dank-as mi-an amik-on
pro amik-a help-o
mi dank-as Stefan-on pro amika helpo
la mal-san-ul-ej-o (hospital-o) est-as proksim-a al la centr-o
la mal-liber-ej-o (prizon-o) est-as mal-proksim-a de la centr-o
- Προβολή των πρώτων 5 λεπτών του αγγλόφωνου ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Σαμ Γκριν για την Εσπεράντο ως παγκόσμια γλώσσα
- Η Βικιπαιδεία στην Εσπεράντο έχει διπλάσιο αριθμό λημμάτων (170.000) απ'την ελληνική εκδοχή (85.000)!
- Η Εσπεράντο στο Google Translate: η 100% ωμαλή κι απλή της δομή επιτρέπει πολύ καλές μεταφράσεις ακόμη και μέσω αυτόματης μηχανής
- Περιοδικά που κυκλοφορούν σήμερα στην Εσπεράντο. Να η απόδειξη ότι μέσω της Εσπεράντο (απεριόριστα πλούσια γλώσσα, χωρίς περιορισμούς στη δομή και τη σημασία των λέξεων) μπορεί κανείς να περιγράψει ελεύθερα και με πολλές λεπτομέρειες τη διεθνή πολιτική, οικονομία, επιστήμη, επικαιρότητα. Η περίπτωση του Μονάτο
- Το αλφάβητο της Εσπεράντο (μέχρι το γράμμα n)
Εισαγωγή στη γραμματική της Εσπεράντο:
τα ουσιαστικά τελειώνουν πάντα σε -o, τα επίθετα σε -a, τα επιρρήματα σε -e. Για πληθυντικό αριθμό, προσθέτουμε την κατάληξη -j.
homo (άνθρωπος), homa (ανθρώπινος, -η, -ο), home (ανθρώπινα, με ανθρώπινο τρόπο), homoj (άνθρωποι), homaj (ανθρώπινοι, -ες, -α)
amiko (φίλος), amika (φιλικός, -ή, -ό), amike (φιλικά, με φιλικό τρόπο), amikoj (φίλοι), amikaj (φιλικοί, -ες, -α)
belο (ομορφιά), bela (όμορφος, -η, -ο), bele (όμορφα, με όμορφο τρόπο), beloj (ομορφιές), belaj (όμορφοι, -ες, -α)
televido (τηλεόραση), televida (τηλεοπτικός, -η, -ο), televide (μέσω τηλεόρασης), televidoj (τηλεοράσεις), televidaj (τηλεοπτικοί, -ές, -ά)
Για θυλικό γένος ανατρέχουμε στην κατάληξη -ino.
amiko (φίλος), amikino (φίλη, φιλενάδα)
avo (παππούς), avino (γιαγιά)
frato (αδερφός), fratino (αδερφή)
instruisto (δάσκαλος), instruistino (δασκάλα)
viro (άντρας), virino (γυναίκα)
Για το αντίθετο, χρησιμοποιούμε το mal-.
bela (όμορφος), malbela (καθόλου όμορφος, άσχημος)
rapida (γρήγορος), malrapida (καθόλου γρήγορος, αργός)
sana (υγιής), malsana (καθόλου υγιής, άρρωστος)
Η Εσπεράντο είναι δημιουργική γλώσσα: δεδομένης μιας οποιασδήποτε ρίζας (amik-, dorm-, flor-, sciur-, knab-, hejm-) σχηματίζω ελεύθερα άλλες σύνθετες ή παράγωγες λέξεις. Μπορώ να χρησιμοποιήσω παύλα ανάμεσα στις διάφορες ρίζες αν πιστεύω ότι αυτό θα διευκολύνει την κατάνοηση μιας δύσκολης ή περίεργης λέξης. Ό,τι τηρεί τους 16 κανόνες της γραμματικής της, είναι αυτόματα σωστό και πληρώς αποδεκτό, κι ας το λέω ή γράφω εγώ για πρώτη φορά στην ιστορία της:
hejm-floro (λουλουδί του σπιτιού)
san-hejmo (σπίτι της υγείας)
dorm-a (σχετικό με τον ύπνο)
sciur-e (με τον τρόπο των σκίουρων)
mi amik-as (εγώ είμαι φίλος)
mi bel-as (εγώ είμαι όμορφος)
la vagon-aro mal-rapid-as (το τρένο [κυριολεκτικά: σειρά βαγονιών] είναι αργό)
sciur-ino (σκίουρος θυλικού γένους), sciur-ejo (τόπος όπου υπάρχουν σκίουροι), sciur-eto (μικρός σκίουρος), sciur-aĉe (με τον τρόπο των παλιοσκίουρων), sciur-ego (μεγάλος σκίουρος), sciur-ujo (δοχείο για σκίουρους), sciur-lando (χώρα των σκίουρων), sciur-land-ano (κάτοικος της χώρας των σκίουρων), sciur-id-o (κληρονόμος ή κουτάβι του σκίουρου).......
Αυτό δε σημαίνει ότι υπάρχει αναρχία και ότι ο καθένας μπορεί να παίζει με τη γλώσσα όπως νομίζει. Η Εσπεράντο χρησιμοποιείται εδώ και 125 χρόνια και, πέρα απ'τη θεωρία, υπάρχει και η πρακτική, η χρήση της γλώσσας εκ μέρους 2 εκατομμυρίων ανθρώπων. Σιγά σιγά θα είναι κατανοητό Όμως, όταν θέλω να εκφράζω μια καινούρια ή ασυνήθιστη έννοια, δικαιούμαι να βρίσκω πρωτότυπες λύσεις, χωρίς το φόβο να έχω κάνει λάθος.
Ιδού κάποια παραδείγματα από σύνθετες λέξεις πολύ διαδεδομένες ανάμεσα στους Εσπεραντιστές, και εξάλλου υπαρκτές σε διάφορες γλώσσες, με πολύ συγκεκριμένη μετάφραση:
bon-dezir-o (κυριολεκτικά "επιθυμία του καλού"): ευχή
mal-labor-ema (κυριολεκτικά "καθόλου πρόθυμος να εργάζεται"): τεμπέλης
kurac-il-o (κυριολεκτικά "εργαλείο/μέσο για να θεραπεύεις"): φάρμακο
inter-ret-o (κυριολεκτικά "δίχτυ για να είσαι ανάμεσα"): Ίντερνετ
flug-haven-o (κυριολεκτικά "λιμάνι για πτήση"): αεροδρόμιο, αερολιμένας
mal-labor-o (κυριολεκτικά "απουσία δουλειάς"): ανεργία
dank-on (ευχαριστώ, πράξη του να ευχαριστεί κανείς), salut-on (γεια, πράξη του να χαιρετάει κανείς), dank-eg-on (κυριολεκτικά "μεγάλη ευχαριστία", άρα "ευχαριστώ πολύ", "χίλια ευχαριστώ"), re-salut-on (κυριολεκτικά "επανάληψη του χαιρετισμού", άρα "γεια σου/γεια σας και πάλι"),
mi dank-salut-as (κυριολεκτικά "ευχαριστώ και χαιρετώ", "χαιρετώ ευχαριστώντας", άρα "αποχαιρετώ ευγενικά").
Αλλο παράδειγμα:
kaf-o (καφές), trink-i (το να πίνει κανείς), mi kaf-trink-as (εγώ πίνω καφέ), kaf-trink-ejo ("τόπος όπου κάποιος πίνει καφέ", άρα "καφενείο"), kaf-ejo ("τόπος με καφέδες", άρα πάλι "καφενείο")...
Άσκηση 1. Διαβάστε κι αν μπορείτε μεταφράστε τις εξής λέξεις και προτάσεις:
program-o
televid-a program-o
la televid-a program-o estas interes-a
la televid-a program-o est-as tre interes-a
mi rigard-as interes-an program-on televid-e
sciuroj
sciuroj belas
mi vidas sciurojn en la arb-ar-o
mi vid-as bel-ajn sciur-ojn en la arb-ar-o
mi vid-as bel-ajn sciur-ojn en la grand-a arb-ar-o
mi mal-oft-e vid-as bel-ajn sciur-ojn en la grand-a arb-ar-o
amik-o
amik-a person-o
Stefan-o estas amik-a person-o
Stefan-o estas amik-eg-a person-o
mi dank-as Stefan-on, tre amik-an person-on
mi dank-as mi-an amik-on
pro amik-a help-o
mi dank-as Stefan-on pro amika helpo
la mal-san-ul-ej-o (hospital-o) est-as proksim-a al la centr-o
la mal-liber-ej-o (prizon-o) est-as mal-proksim-a de la centr-o